Istnieje przeżycie, które nazywam powodem. A że nie mam w sobie nic z reportera, muszę ten zarys przeżycia pogłębić w sobie, długo z nim żyć, by nabrał ciała, by stał się musem. I zarazem szukam formy. Bo przecież u nas, malarzy, wszystko rodzi się z oka i głowy jednocześnie. Wyobraźnia widzi i nadaje kształt przeżyciu.
– Teresa Pągowska w wywiadzie z Elżbietą Dzikowską, Rosikon press
Teresa Pągowska to malarka niezwykle wyczulona na barwę, jej dźwięczność, natężenie. Główne miejsce w jej pracach zajmują postaci ludzkie, szczególnie kobiece. Przedstawia je najczęściej skrótowo, domyślnie, uchwycone w nienaturalnych, ekspresyjnych pozach. Przypominają widma, refleksy o delikatnych, lekko tylko zarysowanych konturach. Malarka stosuje przy tym silne plamy koloru, kontrastujące z wątłością bohaterów na obrazach, co pozbawia ich jednoznaczności.
Aleja – Jesień jest pracą bardzo charakterystyczną dla Teresy Pągowskiej. Długa Aleja, po której dwóch stronach rosną drzewa – niektóre jeszcze zielone, inne już pozłacane została przez artystkę jedynie zasugerowana poprzez pozostawienie w jej miejscu niezagruntowanego płótna – zabieg regularnie stosowany przez malarkę. Na pierwszy plan wysuwa się natomiast kontur spieszącej gdzieś kobiety, która częściowo wychodzi z płótna. W oddali widać psa. Obie figury są niewyraźne, rozmyte w otoczeniu i plamach barwnych żółtych liści. Kobieta została pozbawiona twarzy, odindywidualizowana.
Przez wiele lat unikałam twarzy. Może z lęku przed zbytnią jednoznacznością? Z przekornej chęci, by tylko częściowo ujawnić widzowi swój zamiar? Wszystko to jest możliwe, jak też fakt, że twarz w obrazach nie była mi potrzebna. Ale od jakiegoś czasu jest inaczej. Najpierw pojawiła się „pewna twarz”, lecz pokazywana w rozmaitych kontekstach formalnych; różnie też działała. Obecnie przeważają obrazy, w których twarz, bardzo zindywidualizowana, okazuje się specyficznym znakiem.
Artystka studiowała malarstwo i techniki ścienne w PWSSP w Poznaniu w pracowni Wacława Taranczewskiego, gdzie uzyskała dyplom w 1951. W latach 1950-1964 pracowała w PWSSP w Gdańsku. Uczestniczyła w restauracji gdańskiej Starówki (1953). W 1958 wywarły na nią wpływ malarstwo i osobowość Piotra Potworowskiego. W 1964 przeniosła się do Warszawy. W latach 1971-1973 była zatrudniona w PWSSP w Łodzi, od 1973 pracowała w ASP w Warszawie. W 1988 uzyskała tytuł profesora zwyczajnego. Wystawiała od lat 50., uczestnicząc m.in. w wystawie w Arsenale w 1955, w Biennale Młodych w Paryżu 1959. W 1963 udział w wystawie Ecole de Paris w Galerie Charpentier przyniósł jej honorowe członkostwo Nouvelle Ecole de Paris i grupy Realités Nouvelles. W latach 1963-1966 wystawiała na Salon de Mai w Paryżu. W 1990 otrzymała Nagrodę Fundacji im. Jurzykowskiego. Wiele podróżowała, zwiedzała, uczestniczyła w życiu artystycznym, unikając jednak wiązania się z grupami artystycznymi.
Od początku twórczości, mimo dalekich niekiedy, ekspresyjnych odkształceń, pozostawała wierna figuracji. Malowała cyklami: Dni (lata 60.), Monochromaty (do 1975), Figury magiczne (kontynuacja poprzedniego cyklu w kolorze). Do 1995 preferowała duże formaty, w których często wykorzystywała efekt niegruntowanego płótna. Równolegle powstawały małe studia pojedynczych przedmiotów i znaków.
Staram się jak najoszczędniejszymi środkami powiedzieć jak najwięcej.
